غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به روابط مطلوب ایران و برزیل، گفت: بخش خصوصی ایران سعی کرده همپای روابط سیاسی، برای تقویت روابط اقتصادی تلاش کند و اتاق‌های مشترک بازرگانی نیز در این راستا فعالیت می‌کند. برزیل از زمره اقتصادهای بزرگ دنیاست و به لحاظ موقعیت جغرافیایی و موقعیت طبیعی شاخصه‌هایی دارد که در همه‌جا مورد توجه خاص و ویژه است.
شافعی، در نشست با «سفلودمار گونسالوس دآگیارنتو»، سفیر برزیل در تهران، ادامه داد: برزیل نقطه تمرکز بازار وسیع پیرامونی خود است که جمعیت ۶۰۰ میلیونی را شامل می‌شود که می‌توان از نقطه تمرکز بر برزیل به آن نگاهی انداخته شود و این موقعیت برزیل را به لحاظ فعالیت اقتصادی بسیار برجسته کرده است. اما اگر میزان مبادلات اقتصادی ایران با برزیل را با ظرفیت بازار پیرامونی دو کشور و ظرفیت‌های اقتصادی موجود مقایسه کنیم، راضی‌کننده نیست. باید از ظرفیت‌های موجود استفاده شود تا حجم روابط اقتصادی به چندین برابر افزایش یابد.
شافعی تصریح کرد: شما به این قضیه واقف هستید که تجارت جاده دوطرفه است و این رابطه زمانی پایدار می‌ماند که در تراز تجاری توازنی برقرار شود. ما می‌توانیم به راه‌حل‌های مناسبی در تقویت روابط اقتصادی دو کشور برسیم.
او به مشکلات موجود در مسیر روابط تجاری میان ایران و برزیل اشاره کرد: مشکل اول به حوزه حمل‌ونقل برمی‌گردد؛ برای حل مشکلات حمل‌ونقل باید راه‌حل مناسبی پیدا کرد. مسئله بعدی اینکه تعرفه گمرکی برزیل برای کالای ایرانی بسیار بالاست و گاهی در مورد برخی از کالاها به صد در صد می‌رسد و این مانع بزرگی در مسیر همکاری تجاری است.
شافعی ادامه داد: من شنیده‌ام که حتی برای کشتی‌های ایرانی هم موانعی برای تحویل سوخت وجود دارد و این جای پرسش است که چرا چنین مانعی وجود دارد؟
او افزود: برای اتاق ایران، بازار برزیل جذابیت ویژه‌ای دارد؛ به همین دلیل اتاق مشترک ایران و برزیل از معدود اتاق‌های مشترکی است که دفتر ویژه‌ای در کشور هدف تأسیس کرده و این اقدام اهمیت بازار برزیل را نشان می‌دهد.
رئیس اتاق ایران، به فعالیت‌های بخش خصوصی در چند سال اخیر اشاره کرد: در سه سال گذشته به همت بخش خصوصی دو کشور هیات‌های تجاری دو کشور در رفت‌وآمد بوده و این رفت‌وآمد باعث مبادله اطلاعات شده است. البته پذیرش و ارسال هیات تجاری بین دو کشور بیشتر شود.
شافعی ادامه داد: دو کشور موقعیت ویژه و مشابهی دارند که می‌تواند روابط چندجانبه را گسترش دهد. برزیل می‌تواند راه ورود ایران به بازارهای آمریکای لاتین باشد و ایران هم یک بازار ۴۰۰ میلیون نفری در اطراف خود دارد و می‌تواند امکان همکاری اقتصادی را برای برزیل در منطقه فراهم کند.
در ادامه علیرضا یاوری، معاون بین‌الملل اتاق ایران گفت: برزیل در حوزه صنایع های‌تک پیشرفت خوبی داشته و ما می‌توانیم در حوزه صنایع غیرتحریمی همکاری کنیم. همچنین درصورتی‌که برجام دیگر داشته باشیم، ایران می‌تواند با شرکت هواپیمایی امبرائر برزیل به‌جای ایرباس و بوئینگ همکاری کند.
او تأکید کرد: ما به دنبال اعزام هیات تجاری از ایران به برزیل و برعکس هستیم. تأکید ما به همکاری در حوزه‌ای غیرتحریمی مانند صنایع کشاورزی، غذایی، دارویی، ساختمانی و غیره است. البته برزیل هم جز معدود کشورهایی است که فقط به تحریم‌های سازمان ملل توجه کرده است.
بعدازآن لودمار گونسالوس دآگیارنتو، سفیر برزیل در تهران گفت: سفر به شهرهای مختلف ایران اصفهان، اراک، آبادان، خوزستان و غیره می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای شناخت اقتصاد ایران باشد؛ در این صورت ما می‌توانیم راهکارهای مختلفی برای گسترش همکاری پیدا کنیم.
سفیر برزیل در ایران گفت: تراز تجاری بین ایران و برزیل به نفع برزیل است؛ ۹۵ درصد به ۵ درصد. البته این را اذعان دارم که اگر ما نتوانیم واردات خود را از ایران بیشتر کنیم، صادرات ما هم بیشتر نخواهد شد. من هم تأیید می‌کنم که تجارت مسیر دوطرفه است ولی امکان ایجاد تراز تجاری بین تک‌تک اقلام وجود ندارد ولی همچنان تأیید می‌کنم که می‌توانیم که حجم تجارت بین دو کشور را افزایش دهیم. شماری از شرکت‌های مختلف در ایران بازدید کرده‌ام، کیفیت تولید واقعاً خوب است. البته مسئله تحریم هم در این شرایط بر رفتار شرکای ایران اثرگذار است.
او ادامه داد: به‌رغم تحریم‌ها علیه ایران، برزیل هیچ‌وقت به ایران پشت نکرده است؛ ما حتی بعد از تحریم‌های ناعادلانه ترامپ علیه ایران، تجارت خود را با ایران گسترش دادیم. آمارهای رسمی می‌گوید در ۹ ماه اول سال میلادی، روابط تجاری ایران و برزیل در بهترین و بالاترین سطح در تاریخ روابط اقتصادی دو کشور بوده است. درواقع اگر آمار تجارت دو کشور را در دو سال گذشته مقایسه کنیم، تا پایان امسال، حجم صادرات برزیل به ایران به ۳.۶ میلیارد دلار می‌رسد، درحالی‌که پارسال ۱.۹ میلیارد دلار بوده است.
او تصریح کرد: امسال به لحاظ حجمی ۸ میلیون تن صادرات داشته‌ایم که در مقایسه با سال ۲۰۱۸ که بهترین سال تجاری ما بوده خیلی بهتر بوده است. البته حجم تجارت غیرمستقیم برزیل با ایران که از طریق سوئیس انجام می‌شود بسیار بالاست. شاید برخی بالا رفتن حجم تجارت را به بالا رفتن قیمت اقلام مربوط بدانند، حجم مبادلات تجاری در ۹ ماه اخیر ۳۰ درصد افزایش‌یافته است. البته حجم صادرات ایران به برزیل پایین است ولی همین هم نسبت به پارسال دو برابر شده است. این نشان می‌دهد که برزیل شریک قابل‌اعتمادی برای ایران است که رد شرایط تحریم تلاش می‌کنیم همکاری خود را حفظ کرده و آن را افزایش دهیم. محدودیت‌هایی به لحاظ مبادلات مالی و مقررات مالی در داخل کشورها وجود دارد.
سفیر برزیل در تهران به برخی محدودیت شرکت‌های خصوصی وابسته به امریکا اشاره کرد: این شرکت‌ها ممکن است در سوخت‌رسانی به کشتی‌های ایرانی محدودیت ایجاد کرده باشند. اگر ما صادرات خود را به ایران گسترش دهیم، این امکان برای شرکت‌های ایرانی هم وجود دارد. بخش عمده اقتصاد برزیل خصوصی است. رد حوزه انرژی دولت مداخله می‌کند ولی اغلب حوزه‌ها دست بخش خصوصی است و نمی‌توان به این کمپانی‌ها رفتار و تصمیمی را تحکم کرد.
سفیر برزیل در تهران تأکید کرد: باید بخش خصوصی ایران رویکرد فعالانه‌ای برای ورود به بازارهای برزیل داشته باشند. البته تبلیغات منفی هم علیه ایران در بازار غرب زیاد است. شرکت‌های ایرانی باید برای معرفی کالاهای خود تلاش کنند و باید بازار و مصرف‌کننده محصولات ایرانی را بشناسد؛ البته محصولاتی مثل فرش ایرانی نیاز به معرفی ندارد ولی برای برخی از محصولات شناخت کافی وجود ندارد. در این صورت می‌توان به موفقیت‌های جدی دست‌یافت.
او به مسئله تعرفه‌ها اشاره کرد و گفت: تفاوتی بین تعرفه کالای ایرانی و غیرایرانی وجود ندارد. البته تعرفه ترجیحی را هم برای روابط با برخی از کشورهای همسایه وضع کرده‌ایم و برای برخی از کشورها تعرفه‌های دیگری وضع‌شده است.
سفیر برزیل در تهران از حضور شرکت‌های ایرانی در نمایشگاه بین‌المللی در برزیل گفت؛ این شرکت‌ها در حوزه نفت و گاز، انرژی و معدن فعالیت می‌کنند. باید شرکت‌های ایرانی در بازار برزیل حضور داشته باشد تا مشتریان آن‌ها را بشناسند و راه حضور در برزیل همین است. سال بعد ۱۲۰ امین سالگرد روابط ایران و برزیل است و ما سعی می‌کنیم روابط تجاری دو کشور را بیش‌ازپیش برجسته کنیم. اگر برجام دوباره احیا شود، ما می‌توانیم روابط خود را در حوزه مختلف ازجمله هواپیمایی گسترش دهیم. البته اگر برجام احیا نشود بازهم این مسیر فعلی را ادامه خواهیم داشت.
در ادامه شافعی گفت: واقعیت این است که بخش خصوصی وظایفی بر عهده دارد و بخش دولتی هم در بازار وظایفی مشخصی دارد؛ دولت‌ها باید زمینه کار را برای بخش خصوصی فراهم کند. مثلاً تعیین تعرفه بر عهده بخش خصوصی نیست یا تأمین زیرساخت‌ها بر عهده دولت‌هاست.
او ادامه داد: اگر قرار باشد، کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و برزیل سال آینده برگزار شود، بخش خصوصی دو کشور پیشنهادهای اصلاحی خود را سریع‌تر ارائه کند تا مورد توجه قرار گیرد. باید از این ظرفیت‌ها استفاده بهینه شود.
در ادامه سید فخرالدین عامریان، رئیس اتاق مشترک ایران و برزیل از برگزاری نمایشگاه بین‌المللی در برزیل گفت. برای این طرح با اتاق‌های شهرستان‌ها گفت‌وگو کنیم و تجار ایالات متعدد برزیل با تجار شهرستان‌های متعدد ایرانی ارتباط بگیرند. این مسیر به رشد تراز تجاری کشور کمک خواهد کرد.