نشست کمیسیون حملونقل و لجستیک اتاق ایران برگزار شد؛ موضوع اصلی این نشست بررسی دلایل بالا بودن بهای فروش تولیدات داخل در مقایسه با انواع مشابه خارجی و تشریح دلایل منطبق نبودن با استانداردهای اروپایی و بررسی راهکارهای کیفی سازی و تأمین قطعات و لوازم یدکی ناوگان جادهای بود.
در ابتدای این نشست محمود سالمی، مشاور کمیسیون حملونقل و لجستیک اتاق ایران از مشکلات حملونقل جادهای و از جلوگیری وزارت صنعت از واردات کامیونهای باکیفیت گفت؛ کامیونها در ایران ازنظر کیفیت و قیمت با کامیونهای هیچکدام از کشورهای همسایه نمیتواند رقابت کند. سیستم حملونقل در ایران نیاز به نوسازی ناوگان دارد و سن بالای ناوگان به کشور خسارت بالا وارد خواهد کرد.
سالمی از فرسودگی ناوگان باری کشور گفت: در پایان سال ۱۴۰۰ بهطور متوسط سن ۱۹,۳ سال را داشته است. وسایل نقلیه عمومی باربری زیر یک سال ۱.۷ درصد ناوگان باری کشور و وسایل نقلیه عمومی باری بالای ۵۰ سال ۱.۲ درصد ناوگان باری کشور را تشکیل داده است. بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به وسایل نقلیه باری با سن ۱۱ تا ۱۵ سال و ۶ تا ۱۰ سال بوده است.
سالمی ادامه داد: یکی از مهمترین آسیبهای اقتصادی مصرف بالای سوخت است. مصرف بالای سوخت علاوه بر زیان اقتصادی، اثرات مخرب زیستمحیطی هم به همراه دارد. همچنین یارانه پنهان سوخت در بخش حملونقل جادهای) شامل بار و مسافر (برای سال) ۱۳۹۹ ) رقمی در حدود ۲۳۶ هزار میلیارد تومان برآورد میشود؛ البته با افزایش قیمتهای نفت و نرخ تسعیر ارز و ثابت ماندن قیمت گازوئیل بهویژه در سال ۱۴۰۱ رقم مزبور بهشدت افزایشیافته است.
مهمترین پرسش در این نشست تخصصی این بود که شرکتهای تولیدکننده داخلی سالانه چقدر میتوانند ظرفیت تولید داشته باشند و چگونه میتوانند به حل مشکلات ناوگان باری کشور کمک کنند؟ در این زمینه یکی از حاضران عنوان کرد که در حال حاضر اجازه واردات کامیونهای حمل بار دادهشده و سالانه امکان واردات ۶ الی ۲۰ هزار دستگاه کامیون وجود دارد. البته وارداتی که هم که انجام میشود مطابق با استانداردهای یورو ۵ است نه یورو ۶؛ به دلیل اینکه برای این کامیونها پشتوانه خدمات پس از فروش وجود ندارد و هزینه زیادی به کشور وارد میشود.
در این نشست عنوان شد که قیمت و کیفیت کامیونهای ایرانی نسبت به برخی از کشورها شرایط بهتری دارد اما عمر ناوگان بالاست و این جز موضوعهای بدیهی است و باید به دو طرح نوسازی که قبلاً هم مطرحشده بود، توجه شود.
بعد از آن یکی از حاضران در نشست از واردات کامیونهای با عمر سه سال گفت که البته باوجود نقایص که دارد و مطلوب نهایی سیستم حملونقل باری کشور نیست اما همچنان میتواند کار خوبی باشد.
در این نشست بر لزوم تسریع در نوسازی ناوگان تاکید شد؛ چراکه میزان ناوگان فرسوده در کشور ۱۲۸ هزار دستگاه است و تعداد دستگاههای نوسازی شده از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ حدوداً ۵۵۰۰ دستگاه است. بههرحال آنچه ناوگان حملونقل نیاز دارد، کمیت نوسازی است ولی این به معنای بیتوجهی به کیفیت نیست.
بعداً از آن علی حسینی، رئیس کمیسیون حملونقل و لجستیک اتاق ایران از اهمیت حملونقل گفت که اساس توسعه کشورها است و گستردگی زیرساختهای حملونقل و شبکههای متصل به هم با سطح بالاتری از توسعهیافتگی همراه است. کارایی و کیفیت بالای حملونقل نهتنها منجر به کاهش هزینهها میشود، بلکه فرصتها و مزیتهای اقتصادی و اجتماعی ایجاد میکند که اثرات خارجی مثبتی مانند دسترسی بهتر به بازارها، افزایش اشتغال و سرمایهگذاری را به همراه دارد.
او ادامه داد: در این زمینه کمیسیون با همکاری مرکز پژوهشهای اتاق ایران گزارشی پژوهشی با عنوان «حملونقل زمینی در حوزه بار: چالشها و راهکارها» کار کرده که در آن به موانع و مشکلات این حوزه اشارهشده است: چالشهای بخش حملونقل در حوزه بار شناساییشده که این مشکلات را میتوان در دو دسته کوتاهمدت و میانمدت دستهبندی کرد. چالشهایی مانند «نبود مرجع هماهنگکننده ترانزیت در کشور»، «خود مالکی ناوگان حملونقل جادهای» و «اتکای هزینههای جاری سازمانهای زیربخشی حملونقل به درآمدهای آنها» در دسته اول قرار میگیرند که آنها را میتوان با مجموعه اقداماتی در قالب برنامههای کوتاهمدت مدیریت کرد؛ اما چالشهایی مانند «نبود نهاد راهبر لجستیک در کشور»، «فرسودگی ناوگان حملونقل»، «وجود موانع در رقابتی شدن حملونقل ریلی و جادهای»، «حکمرانی نامتوازن در بخش حملونقل کشور» و «ناکافی بودن زیرساختهای شبکه ریلی کشور» در دسته دوم قرار میگیرند که برای مدیریت آنها به مجموعه اقداماتی در قالب برنامههای میانمدت نیاز است.
حسینی ادامه داد: ما میخواهیم که تمام ذینفعها و فعالان این حوزه نگاه و نظر خود را در تکمیل این گزارش ارائه دهند تا درنهایت بتوانیم به راهکاری در حل چالشهای حوزه حملونقل کشور برسیم. برای همین پیشنهاد میشود که این نشست هماندیشی بهطور مرتبط با حضور همه ذینفعها و سازمانهای دخیل و سیاستگذاران و فعالان بخش خصوصی برگزار شود.
در ادامه این نشست از طرح نوسازی ۶۵ هزار کامیون فرسوده در ۵ سال گفتند و اینکه وزارت نفت باید طبق قانون به تعهدهای خود در حوزه کاهش مصرف انرژی متعهد باشد. همچنین سازمان راهداری و حمل ونقل جادهای برای نوسازی ناوگان ۲۰ خرداد ۱۳۹۷ شورای اقتصاد ه طرح کلید به کلید کار را با چشم انداز حدود ۵۰۰۰ دستگاه در سال ۹۹ آغاز کرد که در عمل هر دو طرح با مشکلاتی مواجه شد؛ قرار شد در نشست آتی جزئیات این طرح، فرصتها و چالشهای آن بررسی شود.
در ادامه این نشست راهکارهای کیفیسازی و تأمین قطعات و لوازم یدکی ناوگان جادهای بررسی شد و قرار شد پیشنهادهایی مانند اصلاح قوانین مالیاتی، قانون تعزیراتی و غیره در نشستهای آتی جمعبندی شود و در اختیار سیاستگذاران قرار گیرد.