در ماه‌های اخیر برخی از بانکها با روش‌هایی سعی داشتند تا نرخ سود سپرده‌های خود را بالاتر از نرخ مصوب به مشتریان پیشنهاد دهند؛ رویکردی که با واکنش نهاد ناظر مواجه شد و به دفعات از سوی بانک مرکزی بر ضرورت رعایت نرخهای مصوب از سوی بانک‌های عامل تاکید شد.
تا جاییکه هفته گذشته بانک مرکزی در بخشنامه‌ای اعلام کرد: به رغم تأکیدات این بانک مبنی بر لزوم رعایت نرخ‌سودهای بانکی، حسب بازرسی‌های انجام شده و همچنین گزارش‌های واصله، برخی از بانکها و مؤسسات اعتباری، همچنان با توسل به روش‌ها و شیوه‌های مختلف، از نرخهای سود مصوب این بانک تخطی می‌کنند.
بانک مرکزی در ادامه بخشنامه مذکور بیان داشت: ادامه روند نقض ضوابط ابلاغی در خصوص نرخهای سود یادشده بدون توجه به پیامدهای آن، ضمن افزایش بهای تمام شده پول در شبکه بانکی کشور، موجبات تضییع حقوق سایر ذینفعان و همچنین تهدید ثبات، سلامت و استحکام مالی بانکها و مؤسسات اعتباری را فراهم میآورد.
در نهایت بانک مرکزی ضمن ابلاغ اخطار و تذکر به بانک ها و مؤسسات اعتباری ناقض نرخ های سود مصوب و برخورد با آن‌ها از طریق هیأت انتظامی بانکها اعلام کرد: اقدامات زیر در خصوص بانکها و مؤسسات اعتباری متخلف در دستور کار این بانک قرار می‌گیرد:
تعطیلی یا غیر فعال نمودن شناسه اختصاصی شعب متخلف؛ مدنظر قرار دادن تخلفات مذکور به عنوان تخلفات حایز اهمیت در تصمیم‌گیری برای صدور تأییدیه صلاحیت مدیران بانکها و مؤسسات اعتباری؛ بازنگری در حدود رشد مجاز مقرر در ضوابط ناظر بر کنترل مقداری ترازنامه؛ بازنگری در تعداد شعبه و باجه.
مدنظر قرار دادن تخلفات موصوف در بررسی‌های مربوط به صدور مجوزهای موردنیاز بانک‌و مؤسسه اعتباری از جمله مجوزهای برگزاری مجامع، افزایش سرمایه، ارایه خدمات ارزی و دیگر موارد
همچنین لازم است بانک و مؤسسه اعتباری، رؤسای شعبی که در رعایت ضوابط نرخهای سود مرتکب تخلف شده‌اند را از سمت خود عزل کنند.
در شرایطی که هفته قبل بانک مرکزی از برخورد با بانک‌هایی که ضوابط نرخهای سود را رعایت نکنند خبر داده بود، شورای هماهنگی بانک‌های دولتی و کانون بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری نیز در اطلاعیه‌ای مشترک بر لزوم رعایت نرخ سود قانونی از (روز شنبه ۱۷ دی ماه) تاکید کردند.
در این اطلاعیه با استناد به بخشنامه ابلاغی نرخ سود سپرده‌ها آمده است: از روز (شنبه مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۱۷) اوراق گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری (عام) با نرخ سود ۲۳ درصد در تمام بانکها طبق سهمیه ابلاغی اجرایی می‌شود.
این اطلاعیه می‌افزاید: پرداخت سود علی الحساب اوراق مذکور به صورت ماهانه و معاف از مالیات است و بازخرید قبل از سررسید آن در شعب بانکها با نرخ ۱۰ درصد سالانه خواهد بود. همچنین پرداخت سود سپرده در ابتدای دوره سپرده گذاری به منظور جذب مشتری ممنوع است.
در اطلاعیه مشترک بانکها با تاکید بر این که نرخ سود سپرده‌های سرمایه گذاری ۳ ماهه و ۶ ماهه طبق نرخهای اعلامی در بخشنامه‌های قبلی بانک مرکزی است، آمده است: سپرده‌های بلند مدت، طبق دستورالعمل‌های بانک مرکزی باید حداقل یک ساله افتتاح شود.
این اطلاعیه تاکید دارد: نرخ سود علی الحساب سپرده‌های سرمایه گذاری مدت دار که قبل از سررسید برداشت شود، معادل نرخ سود علی الحساب سپرده سرمایه گذاری متناظر با دوره ماندگاری آن با کسر نیم درصد خواهد بود.
بانکها همچنین اعلام کردند که نرخ سود سپرده‌های سرمایه گذاری کوتاه مدت با کمترین مانده در ماه، در حال حاضر ۱۰ درصد ماه شمار است که به صورت علی الحساب محاسبه و به حساب سپرده گذار واریز می‌شود.
در بخش پایانی این اطلاعیه آمده است: با عنایت به بخشنامه اخیر بانک مرکزی، کلیه بانکها موظف به رعایت دقیق نرخهای مصوب هستند و برای بانک‌هایی که مقررات ابلاغی را رعایت نکنند، ۶ اقدام تنبیهی در نظر گرفته شده است.
بر اساس اعلام شورای هماهنگی بانکها و کانون بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری، از روز (شنبه مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۱۷) بازرسان بانکها و بانک مرکزی بر رعایت مفاد این اطلاعیه نظارت جدی به عمل خواهند آورد.