رونق گرفتن تولید عامل منفی شدن تراز تجاری!!

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری اتاق شفاف، محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در نشستی با اصحاب رسانه، با بیان این مطلب افزود: در شرایط کنونی اقتصاد کشور، تراز تجاری منفی شاخص بد به شمار نمی‌آید، چراکه فزونی گرفتن واردات به معنای افزایش واردات مواد اولیه موردنیاز کارخانجات و گردش چرخ تولید است و بر همین اساس طی ۴ماهه امسال مجموع تجارت خارجی کشور به ۳۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار رسیده که سهم صادرات ۱۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار و سهم واردات ۱۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بوده است، بنابراین شاهد تراز تجاری منفی ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلاری در این مدت بوده‌ایم.
وی با بیان اینکه این آمارها نشان می‌دهد کالاهای با ارزش افزوده کمتری از کشور صادر می‌شود، اظهار داشت: سهم صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور به‌استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و تجارت چمدانی از نظر ارزش کاهش ۷.۹۷ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین میزان وزن کالاهای صادر شده در این مدت ۴۵ میلیون و ۷۵۸ هزار تن بوده که ۲۸.۵۶ درصد افزایش داشته که نشان می‌دهد که کالاهای صادراتی ارزان‌تر فروخته شده‌اند.
لاهوتی با بیان اینکه متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای صادراتی در چهار ماه نخست سال جاری ۳۴۸ دلار و متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی یک هزار و ۶۵۰ دلار بوده است، اظهار داشت: گاز طبیعی مایع شده با یک میلیارد و ۶۳۳ میلیون دلار، پروپان مایع شده با یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون دلار، بوتان مایع شده با ۸۲۳ میلیون دلار، قیر نفت با ۶۸۹ میلیون دلار و متانول با ۶۶۵ میلیون دلار ۵ قلم عمده کالای صادراتی در این مدت بوده‌اند.
وی افزود: چین، عراق، ترکیه، امارات متحده عربی و هند ۵ کشور عمده مقصد کالاهای صادراتی ایران بودند که ۷۵ درصد از ارزش و ۷۶ درصد از وزن مجموع صادرات کشور به این ۵ کشور عمده صادر شده و همچنین در این مدت چهار میلیارد و ۶۴۴ میلیون دلار به چین، ۲ میلیارد و ۹۲۷ میلیون دلار به عراق، ۲ میلیارد دلار به ترکیه، یک میلیارد و ۷۷۸ میلیون دلار به امارات متحده عربی و ۶۲۴ میلیون دلار به هند صادر شده است.
لاهوتی با بیان اینکه در موضوع واردات، مواد اولیه با کیفیت به دلیل حضور کشورهای اروپایی در جمع صادرکنندگان کالا به ایران توسعه روابط را نشان می‌دهد، خاطرنشان کرد: در چهار ماهه امسال عمده‌ترین کالاهای وارداتی به ذرت دامی با یک میلیارد و ۲۹۰ میلیون دلار، گوشی تلفن همراه هوشمند با ۷۰۰ میلیون دلار، دانه سویا ۶۴۷ میلیون دلار، روغن دانه آفتابگردان با ۵۹۳ میلیون دلار و برنج کامل سفید با ۵۸۴ میلیون دلار اختصاص داشت.
وی افزود: در این مدت ۱۱ میلیون و ۸۴۲ هزار تن کالا به ارزش ۱۹ میلیارد و ۵۳۹ میلیون دلار وارد کشور شده است که به لحاظ وزنی ۶.۱۸ درصد و از حیث ارزش ۱۰.۸۲ درصد افزایش نشان می‌دهد.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران تاکید کرد: در این مدت امارات متحده عربی با پنج میلیارد و ۸۱۸ میلیون دلار، چین با پنج میلیارد و ۵۵۸ میلیون دلار، ترکیه با ۲ میلیارد و ۹۰ میلیون دلار، هند با ۷۱۸ میلیون دلار و آلمان با ۷۰۴ میلیون دلار ۵ کشور عمده مبدأ واردات کشورمان بوده‌اند.
وی افزود: ۶۲ درصد از وزن و ۷۶ درصد ارزش کل واردات به کشورمان در چهار ماهه نخست سال جاری از پنج کشور عمده فوق بودند؛ همچنین در این مدت چهار میلیون و ۷۸۳ هزار تن کالا از مسیر ایران ترانزیت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱.۷۴ درصد کاهش داشته است.
به گفته لاهوتی، صادرات خشکبار در ۶ماهه دوم صادرات رونق می‌گیرد که امیدواریم وضعیت بهبود یابد و صادرات به آمار سال گذشته برسد، تاکید کرد: در سال گذشته صادرات خشکبار بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته و این در حالی است که ۸۰ درصد محصولات خشکبار ایران صادر می‌شود، البته امسال محصول خشکبار خوبی داریم و بازار هند هم برای ما مورد توجه است. اما در مورد صادرات پسته امسال بیش از ۷۰ درصد کاهش را تجربه کرده‌ایم.
وی افزود: به عنوان مثال در ۱۰ ماه نخست سال ۹۹، معادل ۱۶۴ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۱۰۴ میلیون دلار پسته از کشور صادر شده بود که این عدد در سال گذشته به ۱۱۹ هزار تن به ارزش ۷۹۷ میلیون دلار رسید، اما امسال این عدد فقط ۴۶ هزار تن به ارزش ۳۲۸ میلیون دلار بود؛ بنابراین قیمت بالای برخی اقلام خشکبار و آجیل در بازار داخل مربوط به صادرات نبوده است.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران گفت: دولت سیزدهم در دو سال گذشته اقدامات زیادی در زمینه تجارت خارجی انجام داده و عملکرد موفقی در ورود به بازارهای جدید داشته است.
لاهوتی با بیان اینکه تجارت یک فرایند است که نتایج ملموس آن نیاز به زمان دارد، خاطرنشان کرد: دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی موفق عمل کرده است.
وی بیان داشت: نتیجه ملموس این مهم را می‌توان در ازسرگیری ارتباط با عربستان مشاهده کرد که بازاری ۲ میلیارد دلاری را در گام نخست در اختیار ایران قرار می‌دهد.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران تصریح کرد: با توجه به نفوذی که عربستان در کشورهای عربی دارد، می‌تواند در رفع مشکلات مبادلاتی تجار ایرانی با تجار کشورهای عربی موثر باشد.
لاهوتی، درباره توسعه روابط سیاسی و تجاری ایران با آفریقا، تصریح کرد: روند خوبی در گسترش ارتباطات با این قاره رخ داده است، اما این بازار را می‌توان سال آینده مورد قضاوت قرار بگیرد که تا چه میزان به اهداف خود رسیده است.
وی با تاکید بر اینکه این بازارهای جدید از جمله پیمان همکاری‌های شانگهای، بازار کشورهای سی آی اس (CIS) و کاهش تعرفه گمرکی با سوریه می‌تواند در افزایش صادرات کمک کند، اظهار داشت: سوریه بازار مرغوبی ندارد، اما با توجه به سیاست حمایت از تولید داخلی که دارد، می‌تواند زمینه را برای سرمایه‌گذاری مشترک به ویژه در بخش کشاورزی داشته باشیم و صادرات خود را به کشورهای حوزه خلیج فارس بدون تعرفه افزایش دهیم تا بتوانیم آمارهای صادراتی را از ترکیب پنج کشور نخست تغییر دهیم که طی ۱۰ سال گذشته کمترین جابه‌جایی را داشته است.
رییس کنفدراسیون صادرات با بیان اینکه افزایش صادرات غیرنفتی در سال ۱۴۰۱، نتیجه سیاست‌گذاری دولت و برگزاری منظم جلسات کمیته اقدام ارزی بود و تصریح کرد: دستورالعمل جدید برگزاری جلسات کمیته ارزی در بانک مرکزی که الزام به حضور ۹ معاون وزیر را در دستور کار قرار داده است موجب شده حضور هم‌زمان تمام آنها میسر نباشد و به همین نتایج مورد توجه سال گذشته را در پی نداشته است.
وی با بیان اینکه مجموعه تصمیمات اقتصادی دولت در سال ۱۴۰۱ منجر به افزایش صادرات شده که به دلیل برگزاری منظم جلسات کمیته اقدام ارزی در سازمان توسعه تجارت ایران بود، خاطرنشان کرد: با انتقال کمیته اقدام ارزی از سازمان توسعه تجارت به بانک مرکزی، روند تصمیم‌گیری‌ها با کندی بیشتری صورت می‌گیرد که امیدواریم بتوانیم این مساله را به روال قبل بازگردانیم.
لاهوتی با ارایه پیشنهادی مبنی بر در اختیار گرفتن ارز صادراتی برای واردات خودرو گفت: به دولت پیشنهاد می‌دهیم که ارز حاصل از صادرات کالاهایی که از مواد اولیه ارزان استفاده نمی‌کنند، به واردات خودرو اختصاص یابد؛ این در حالی است که باید از نظر تشکل‌ها و در حوزه روش‌های بازگشت ارز صادراتی نظرخواهی شود تا مشکلی بروز نکند.
وی با اشاره به مکاتبه کنفدراسیون صادرات ایران با سازمان امور مالیاتی که منجر به صدور بخشنامه‌ای برای استرداد یک‌ماهه مالیات بر ارزش افزوده به صادرکنندگان شود، گفت: امروز برخلاف وجود این بخشنامه‌ها و تاکیدات چندباره دولت، صادرکنندگان در حال دریافت مالیات بر ارزش افزوده مسترد شده برای صادرات سال ۱۴۰۰ خود هستند، اظهار داشت: به هر حال علی‌رغم بخشنامه‌های مکرر و تاکید دولت و سازمان امور مالیاتی مبنی بر ضرورت بازگشت مالیات بر ارزش افزوده صادرات حداکثر ظرف مدت یک ماه هنوز هم بسیاری از صادرکنندگان به این منابع پرداختی خود دسترسی ندارند و همین امر مشکل کمبود نقدینگی بخش تولید صادراتی را دوچندان می‌کند.
لاهوتی در ادامه با اشاره به مکاتبه کنفدراسیون صادرات ایران با سازمان امور مالیاتی که منجر به صدور بخشنامه‌ای برای استرداد یک ماهه مالیات بر ارزش افزوده به صادرکنندگان شود، گفت: امروز علیرغم وجود این بخشنامه‌ها و تاکیدات چندباره دولت، صادرکنندگان در حال دریافت مالیات بر ارزش افزوده مسترد شده برای صادرات سال ۱۴۰۰ خود هستند، اظهار کرد: به هر حال علیرغم بخشنامه‌های مکرر و تاکید دولت و سازمان امور مالیاتی مبنی بر ضرورت بازگشت مالیات بر ارزش افزوده صادرات حداکثر ظرف مدت یک ماه هنوز هم بسیاری از صادرکنندگان به این منابع پرداختی خود دسترسی ندارند و همین امر مشکل کمبود نقدینگی بخش تولید صادراتی را دوچندان می‌کند.
وی نرخ ارز را یکی از موضوعات چالش برانگیز در حوزه صادرات دانست و اظهار کرد: ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی سقف دارد و به کالاهایی که دولت تعیین می‌کند اختصاص می‌یابد؛ اما مشکل نرخ ارز در سامانه نیما است که اختلاف ۲۵ درصدی با بازار ارز آزاد دارد و این باعث می‌شود به دلیل جذابیت نرخ، تقاضای کاذب در حوزه واردات ایجاد شود و در عین حال، درست بر عکس انتظار برای توسعه صادرات و مدیریت واردات، واردات تشویق و صادرات سرکوب می‌شود. اگر این یارانه صادرات به واردات منجر به افزایش رفاه عمومی می‌شد، قابل توجیه بود اما اکنون خسارت به منابع ارزی وارد می شود. به طوری که ارز ارزان به واردات اختصاص می‌یابد و کالا گران به مصرف کننده می‌رسد و با این اقدام صادرات برای ارزآوری کشور سرکوب می‌شود.