نشست بررسی انطباق گواهی مبدأهای صادر شده توسط اتاق‌های بازرگانی ایران به مقصد کشورهای اوراسیا با حضور کاخکی، مدیرکل دفتر همکاری‌های بین‌المللی گمرک ایران، دبیر میز اوراسیا در سازمان توسعه تجارت، معاون بین‌الملل اتاق ایران، کارشناسان حوزه خدمات بازرگانی و گواهی مبدأ، برخی اعضای ایرانی اتاق مشترک ایران و روسیه و مدیران و مسئولان گمرک فدراسیون روسیه، مذاکره‌کننده قواعد مبدأ در دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا (طرف روسی) به صورت آنلاین برگزار شد.
در این نشست که به پیشنهاد گمرک روسیه و همت گمرک ایران و با همکاری دبیرخانه اوراسیا به میزبانی اتاق ایران برگزار شد، ایرادات وارد بر گواهی‌های مبدأ صادر شده مورد بررسی قرار گرفت.
منظور از گواهی مبداء سند مشخص‌کننده مبدأ کالا است که در آن منبع موثق یا مرجعی که اختیار صدور آن را دارد، ارتباط کالای موضوع گواهی مبداء را به کشورهای خاص تأیید می‌کند.
با اجرایی شدن موافقت‌نامه موقت تعرفه ترجیحی بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مهم‌ترین ملاک اعمال رفتار تعرفه‌ای توسط گمرکات، بررسی صحت و سقم اسناد صادر شده از جمله گواهی مبدأ است. مرجع صدور گواهی مبدأ اتاق‌های بازرگانی هستند که در ارتباط با گمرکات کشورهای عضو و همچنین دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا در تلاش برای صدور هر چه دقیق‌تر این اسناد هستند.
از زمان اجرایی شدن موافقت‌نامه موقت، اتاق‌های بازرگانی استانی در ایران ۱۱۹ هزار و ۹۷۶ گواهی مبدأ اوراسیا CT۳ به ارزش دلاری ۲ میلیارد و ۳۱۶ میلیون دلار، صادر کرده‌اند که در این میان بیشترین تعداد گواهی مبدأ به مقصد روسیه به تعداد ۸۹ هزار و ۲۶۰ گواهی به ارزش دلاری یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال صادر شده است.
اگرچه در دو سال گذشته جلسات آموزشی در سطح استان‌ها برای صادرکنندگان گواهی مبدأ برگزار شده و زیرساخت‌های لازم از جمله ایجاد لینک اعتبارسنجی گواهی‌های مبدأ صادر شده توسط اتاق ایران که سال گذشته در اختیار دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا و گمرکات کشورهای عضو قرار گرفته است، در سامانه صدور گواهی مبدأ ایجاد شده است اما همچنان ایراداتی به گواهی‌های صادر شده وارد می‌شود که بررسی همین ایرادات موضوع این جلسه بود.
در این جلسه ۶ ایراد و اشکال در صدور گواهی مبدأ و نحوه رفع آن‌ها مطرح شد. از جمله اینکه مشخص شد مهر استفاده شده در برخی گواهی مبدأهای ارسال شده از سوی اتاق‌های رشت و تهران با نمونه مهرهای ارسالی به دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا به لحاظ زمان اعتبار و به لحاظ شکلی انطباق ندارند. بر این اساس مقرر شد ۵ گواهی مبدأ غیر منطبق ارسالی از سوی اتاق رشت، به دلیل عدم انطباق تاریخ اعتبار نمونه مهر جدید، که عدم انطباق آن‌ها پیرو تأخیر دو ماهه در ارسال نمونه‌های مجاز توسط سفارت ایران در روسیه به دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا پیش آمده بود، دوباره صادر شوند.
همچنین در این جلسه عنوان شد یکی از اشکالات موجود در گواهی‌های مبدأ ایرانی عدم وجود مهر و یا امضای اظهار کننده در فرم گواهی مبدأ CT۳ (قسمت ۱۳) است. بر همین اساس مقرر شد تمامی اتاق‌های استانی وجود مهر و امضای اظهار کننده در قسمت ۱۳ گواهی مبدأ اوراسیا را کنترل کنند.
عدم وجود توضیحات کافی در قسمت description (قسمت ۸) در گواهی مبدأ دلیل دیگر عدم پذیرش گواهی‌های مبدأ صادر شده ایران است. برای رفع این اشکال، مقرر شد تمامی اتاق‌های استانی وجود توضیحات تکمیلی کافی را هنگام صدور گواهی مبدأ کنترل کنند.
در این جلسه تأکید شد: تشخیص مبدأ کالا و درصد VAC در روسیه تحت وظایف و مسئولیت‌های اتاق‌های بازرگانی است.
در بخش دیگر از این جلسه با هدف جلوگیری از ایجاد مشکلات در انتقال اطلاعات و مستندات، پیشنهاد شد سیستم EOVS در متن توافقنامه اوراسیا به صورت پایلوت بین ایران و گمرک روسیه، با استفاده از زیرساخت سامانه صدور گواهی مبدأ اتاق ایران توسط اتاق تهران و یکی از گمرکات اجرایی روسیه ایجاد و تبادل اطلاعات به صورت الکترونیکی انجام شود.
مسئول قواعد مبدأ اوراسیا دراین‌باره گفت: امکان انجام این مورد در حوزه اوراسیا در حال حاضر وجود ندارد ولی اتاق ایران می‌تواند مستقیماً به گمرک روسیه این پیشنهاد را اعلام کند.
در این جلسه نماینده دبیرخانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا با اشاره به اینکه برخی گمرکات اجرایی روسیه به دلیل عدم وجود HS کدهای ۸ و ۱۰ رقمی روسیه در گواهی‌های مبدأ ایرانی مستند CT۳ را نمی‌پذیرند تأکید کرد: این موضوع کاملاً خلاف توافقنامه است و در صورت تکرار موارد مشابه، موضوع باید از طریق اتاق ایران به دبیرخانه اوراسیا گزارش شود.