محمدرضا قمی رئیس اتاق یزد عملکرد شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان را قابل‌توجه خواند و گفت: با کمک مسئولان استان رتبه خوبی در سطح ملی کسب کردیم و استان یزد در این خصوص جزو شش استان برتر کشور است.
قمی، در هفتاد و چهارمین جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان یزد با اشاره به نتایج بسیار مناسب طرح بورسیه شغلی در سال جاری اظهار کرد: بالغ‌بر ۹۵ دانشجو در سال جاری به‌وسیله واحدهای صنعتی استان بورسیه شده‌اند.
دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان یزد، ارتباط صنعت و دانشگاه را حیاتی خواند و اظهار کرد: این موضوع مدت‌زمان زیادی است که در سطوح مختلف مطرح شده؛ اما در زمان مسئولیت دکتر فاطمی قابل‌لمس است به‌طوری‌که به دنبال مصوبه ستاد نوآوری و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان در ارتباط با بورسیه تحصیلی در مجموع ۹۵ دانشجو داوطلب بورسیه برای ۱۷ شرکت متقاضی شدند که اکنون ۵۳ دانشجو برای عقد قرارداد با شرکت مربوطه جلساتی داشته‌اند و این مهم محقق شده است و برای ۳۴ نفر دیگر در این هفته جلساتی برگزار می‌شود و مابقی نیز تا دوم آذرماه نهایی خواهند شد.
به عقیده قمی، این مدل موفقیت‌آمیز می‌تواند به‌عنوان مصوبه در سطح ملی مطرح شود زیرا متقاضی از سایر استان‌ها برای این طرح وجود دارد.
اثرگذاری فعالیت شتاب‌دهنده‌ها
رئیس اتاق یزد درباره اهمیت موضوع شتاب‌دهنده‌ها و اجرای این طرح نیز گفت: بنا شد تا شتاب‌دهنده‌های توزیع و فروش و شتاب‌دهنده‌های مهارت‌یاب و بازاریاب با همکاری بخش خصوصی و دانشگاه پیرو عملیات خوب بورسیه تحصیلی انجام و پیگیری شود و گزارش آن به‌صورت مجدد در شورا ظرف دو هفته برای عملیاتی کردن آن مورد بررسی قرار گیرد.
قمی ادامه داد: در مجموع اتاق یزد زمانی قادر به همکاری است که عملیاتی شدن این طرح عیان شده باشد. در این صورت همه امکانات مورد نیاز در اختیار تیم‌ها قرار داده خواهد شد. اما درکل اثرگذاری این طرح در زمان اجرا باید روشن شود.
وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۵ جهت بازاریابی و سنجش بازار، شرکتی در زیرمجموعه اتاق یزد ایجاد شد که توانست با موافقت اتاق ایران، کشورهای اتیوپی و غنا را در بخش آفریقا و در جنوب خلیج‌فارس با قطر زیرمجموعه خود و در شمال نیز مرکزیت بر تفلیس گرجستان قرار دهد و پنج نیرو جوان فارغ‌التحصیل دانشگاه برای این مهم جذب شد- که البته آموزش درستی در این زمینه به آنها داده نشده بود- به کشورهای مذکور فرستاده شدند که بین ۴ تا ۸ ماه با امکانات کافی در این محل‌ها سکونت داشتند و حرکت‌هایی نیز آغاز شد اما به موفقیت کامل دست نیافت.
رئیس اتاق یزد، پشتیبانی شرکت‌های دخیل را حائز اهمیت خواند و گفت: زحماتی در زمینه‌های بازاریابی کشیده می‌شود اما شرکت‌هایی که باید پشتیبانی کنند بنا به دلایل مختلف متعهد به این حمایت نیستند به‌ویژه صنایعی که در سطح ملی شاخص‌اند مانند کاشی و سرامیک آن‌طور که باید تعهدات خود را انجام نمی‌دهند بنابراین اگر بنا بر انجام حرکتی است این تعهد باید از صنایع گرفته شود. موضوع دیگر مسائل سیاسی است که از طرف وزارت امور خارجه باید مورد پشتیبانی قرار گیرد، اکنون ظاهراً انجام می‌شود اما باید جدی‌تر گرفته شود. بحث شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه مهم است نمونه‌هایی وجود دارد که ایده‌های خوبی در جریان است و در بحث فروش و بازار مشکل دارند، اگر به این بخش توجه شود بهترین نتیجه گرفته می‌شود.
نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس، در ادامه به اهمیت موضوع شتاب‌دهنده‌ها اشاره کرد و گفت: بحث شتاب‌دهنده‌ها حرکتی نو و جهش یافته در حوزه تولید و صادرات است. مدل ارائه شده خوب و قابل‌قبول بود و انتظار می‌رود دانشگاه به مسائلی بپردازد که نیاز جامعه باشد و از مسائل نظری به حوزه عملی وارد شود.
محمد صالح جوکار افزود: چند نکته مهم وجود دارد که باید به آن توجه کرد، زمانی که در شرایط کنونی به استان یزد نگاه می‌کنیم تولید و صادرات یکی انگاشته می‌شود و بین این دو امر مهم فاصله‌ای نیست. این وضعیت معقولی نیست درحالی‌که سابقاً در یزد تولید از تجارت جدا بوده است.
وی تصریح کرد: در شرایط کنونی تولیدکننده با نیروی انسانی و فناوری سروکار دارد که باید برای افزایش کیفیت و سطح رقابت به آن توجه کند؛ درحالی‌که صادرکننده باید مزیت‌های محصول را ارائه کند. البته مثال‌هایی موفقی نیز وجود دارد که محصولات تولید شده یک واحد به همت خود آن واحد صادر می‌شود؛ اما با توجه به بحث‌های رئیس اتاق یزد حوزه‌های صادراتی ما به‌تدریج در حال گشوده شدن‌اند و یک سری فرصت‌ها ایجاد شده که نباید از دست داد. فرصت‌هایی مانند سوریه، عراق، روسیه و کشورهای حوزه قفقاز و قطر وجود دارد که در حال از بین رفتن است.
جوکار گفت: در صحبتی با استاندار یزد مطرح شد که سفری به روسیه داشته باشیم زیرا مصالح ساختمانی مورد نیاز ساختمان‌سازی در استان یزد در حال تولید است و این می‌تواند دریچه‌ای برای امر صادرات باشد، سفارت نیز در حال پیگیری و تسهیل گری این موضوعات است. در این راستا قابل به ذکر است که وزارت امور خارجه که صرفاً در حوزه سیاسی فعال بوده امروز معاونت اقتصادی این وزارت خانه در حوزه اقتصادی فعال شده است بنابراین مدل نظری ارائه شده باید با دستگاه‌های متولی از جمله وزارت امور خارجه برای عملیاتی شدن هماهنگ شود. در سطح استان نیز اگر توافقی با اتاق بازرگانی و دانشگاه‌ها صورت گیرد به بهبود وضعیت کمک می‌کند.
وی همچنین بر تأثیرگذاری آغاز کار شتاب‌دهنده‌ها بر مبانی آموزشی تأکید کرد و گفت: دانشجوهای رشته‌های مربوطه باید بر مبنای نیازها آموزش ببینند. این طرح خود می‌تواند در آینده به کسب‌وکار تبدیل شود و برای آموزش دیدگان اشتغال ایجاد کند. به‌طورکلی این طرح قابل‌قبول بوده و اما باید به وجه عملیاتی شدن آن توجه ویژه شود. ,
آینده روشن در منابع انسانی با اجرای طرح مهارت‌آموزی
نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس همچنین اظهار کرد: بحث مهارت‌آموزی به‌طورکلی موضوع مهمی است چه در کار و چه در زندگی اما متأسفانه سمت‌وسوی تعلیم و تربیت به سمت دروس نظری رفته و اکنون افراد فارغ‌التحصیل نه خانه‌داری و خانواده‌داری بلدند و نه مهارت خاصی دارند.
جوکار افزود: یکی از بحث‌های مهم این است که دانشجویان اکنون از آینده خود ناامیدند. در گذشته نه‌چندان دور در دهه شصت و هفتاد خانواده‌ها خودکفا بودند و فرزندان کنار دست پدران خود آموزش می‌دیدند اما امروزه تابستان دانش آموزان با کلاس‌های شنا و غیره پر می‌شود.
وی بر بحث مهارت‌آموزی تأکید کرد و گفت: اگر انسانی از آموزش‌وپرورش خارج شد باید روش زندگی را یاد گرفته و بتواند روزی خود را تأمین کند. اما این اتفاق اکنون رخ نمی‌دهد. طرح مهارت‌آموزی طرحی خوب و جامع است و اگر دانشگاه‌های ما همگی به این سمت حرکت کنند آینده روشنی برای منابع انسانی خواهیم داشت. البته ایرادات قانونی نیز در این خصوص وجود دارد که می‌توان در همکاری با مرکز تحقیقات مجلس در قالب طرح قانونی اصلاحیات را صورت داد.
رئیس دانشگاه آزاد نیز در توضیح دومین دستور جلسه نشست شورای گفت‌وگوی بخش خصوصی و دولت با عنوان طرح «مهارت یار» اظهار کرد: این طرح صرفاً از جانب دانشگاه آزاد نبود و ۱۴ مجموعه دولتی و خصوصی در آن نقش داشته‌اند.
محمدرضا دهقانی اشکذری افزود: مسئله این است که به همان اندازه که دانشگاه‌ها در تولید علم قوی هستند در مهارت ضعف دارند و به این دلیل است که در حوزه مهارت امکانات دانشگاه‌ها به‌اندازه‌ای نیست که به‌پای صنعت برسد و همین‌طور توان مالی کافی وجود ندارد. همچنین دانشگاه ازنظر عملی یک مینیاتوری از صنعت است زمانی که دانشجو وارد محیط کار می‌شود نمی‌تواند ارتباطی بین خوانده‌ها و واقعیت بیاید و از طرف دیگر به‌شدت نیاز به نیروی ماهر وجود دارد. طرح‌های موجود مانند کارورزی و کارآموزی اشکالاتی دارند از جمله اینکه دانشجو را ترم‌های آخر با محیط کار درگیر می‌کنند در برهه‌ای که دانشجو تربیت‌پذیر نیست. البته قوانینی نیز وجود دارند که کار را دشوار می‌کند. برخی قوانین مانع صنایع و دانشگاه‌ها هستند.
وی کمبود نیرو باوجود تقاضای بالا را یکی از موضوعات مهم دانست اما نقص قوانین را مشکل جدی‌تری معرفی کرد و بیان داشت: قانون بیمه برای دانشجویان وجود دارد اما صرفاً حق سنوات است و خدمات درمانی و پوشش جسمانی را پوشش نمی‌دهد.
دهقانی افزود: اصناف و صنایع می‌گویند من از قانون می‌ترسم زیرا زمانی که دانشجو در حوزه صنعت کار می‌کند و آسیبی می‌بیند صاحب‌کار با مشکلات زیادی اعم از تأمین اجتماعی و اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی مواجه می‌شود. البته طرح خیلی خوبی فنی حرفه‌ای در این خصوص دارد «با نام کسب مهارت در محیط کار واقعی» بدین معنا که دانشجو اگر از فنی حرفه‌ای به سمت صنعت بیاید یک پوشش بیمه‌ای را شامل می‌شود اما اشکال این طرح در این است که دانشگاه‌ها درگیر نشدند و آمار زیادی از این طرح استقبال نکرده‌اند و طرح کارورزی نیز باوجود ویژگی‌های خوبی که دارد اما محدود به فارغ‌التحصیلان است.
وی اظهار کرد: موضوع مهم این است که دانشجو از ۱۸ سالگی باید کار را آغاز کند و از ابتدا یادگیری را دنبال کند در این راستا نامه‌ای با امضای اداره کل صمت به صنایع ارسال شد که نیازهای خود در حوزه تحصیلات را اعلام کند و یک فهرستی از رشته گرد هم آمد که نزدیک به ۱۰۰ رشته مهارتی فوق‌العاده منعطف را در برمی‌گیرد.
دهقانی در توضیح این طرح گفت: طرح بدین‌صورت است که کارگاه‌های مهم در سطح صنعت را شناسایی کرده که اکنون ۷ مورد از آن محقق شده است و قراردادی با آنها منعقد می‌شود. در ادامه یک تابلویی سر در کارگاه نصب می‌شود، زمانی که صلاحیت آن تأیید شد دانشجو به سایت طراحی شده مراجعه کرده و برای گذراندن واحدهای عملی خود درخواست می‌دهد و از ترم یک در حوزه صنعت فعالیت خود را آغاز می‌کند. در ادامه ناظر آموزشی دانشگاه وظیفه دارد به کارگاه مراجعه کند تا ۱۶ هفته کار را چک کند، یکی از طرح‌های خوبی که از دل این کار منتج می‌شود «طرح بورسیه مهارت» است.
رئیس دانشگاه آزاد استان یزد برای رفع موانع برای این طرح پیشنهادهایی ارائه کرد: طرح سرباز مهارت یکی از راهکارهای مهم در این طرح است، اگر مجلس گذراندن سربازی در همان کارخانه را برای دانشجویی که از ترم یک با صنعت پیوند خورده را تضمین کند این کار کاملاً پیوند اشتغال را ایجاد می‌کند، زیرا دغدغه سربازی باعث شده است سه هزار بیکار در استان یزد داشته باشیم، این طرح اگر اجرایی شود موجی از دانشجویان کاردانی روانه صنعت و اصناف می‌شوند.
وی ادامه داد: سامانه‌ای طراحی شده که دانشجو به آن مراجعه کرده و تست شخصیتی و مهارتی خود را ثبت کرده و متناسب با ویژگی‌هایی که دارد به کارگاه‌ها معرفی می‌کنیم. امید است در مجلس قوانینی که صنعت و اصناف را می‌ترساند پیگیری و حل شود.
دهقانی درنهایت گفت: متأسفانه رشته‌های مهارتی طرفدار آن‌چنانی ندارند و مهارت‌آموزی از فرهنگ جامعه خارج شده است. اگر فرهنگ به سمت انتخاب رشته‌های مهارتی پیش برود می‌تواند به پیشرفت کمک کند و این کمک به صنعت است که نیروی ماهر جوان به آنها معرفی شوند.
مشکلات قانونی باید مرتفع شود
استاندار یزد نیز در این نشست گفت: در طول یک سال اخیر ارتباط و تعامل بسیار خوبی بین بخش خصوصی و دانشگاه با محوریت اتاق بازرگانی ایجاد شده است که نمونه آن بحث بورسیه تحصیلی است که به نتیجه رسید و نمونه‌های دیگری نیز وجود دارد که یکی پس از دیگری به سرانجام خواهند رسید.
مهران فاطمی افزود: امیدواریم محصول این به‌هم‌رسانی‌ها به شکل مطلوب در ارتباط دانشگاه – جامعه و صنعت –دانشگاه مؤثر باشد و به نتایج خوبی برسد.
وی همچنین ضمن تشکر از اتاق یزد و همچنین ستاد اقتصاد دانش‌بنیان که فعالانه موضوعات را دنبال می‌کنند، افزود: درباره بحث شتاب‌دهنده‌ها باید چند نکته رعایت شود. شتاب‌دهنده بازار و صادرات باید با محوریت دانشگاه یزد تصویب شود اما سایر دانشگاه‌های استان و داوطلبان نیز در شورای سیاست‌گذاری تعامل داشته و تمرکز نیز بر واحدهای متوسط و خرد باشد.
فاطمی تصریح کرد: اتاق یزد درگاه اصلی این مهم بوده و این پیوند باید به‌گونه‌ای باشد تا بحث کارآمدی و اثربخشی آن به‌صورت ملموس برای بخش خصوصی روشن شود و این نیازمند برگزاری جلساتی دیگر است تا مدل عملیاتی آن تدوین گردد.
وی با تأکید بر اهمیت فرصت‌های بازرگانی خاطرنشان کرد: در جلسه شورای برنامه‌ریزی استان بر این مهم تأکید داشتم به‌طوری‌که اکنون‌که به‌صورت مداوم تعاملات و قراردادهای همکاری در حال انعقاد است باید از این فرصت استفاده کنیم. همچنین خواهشمندم هم اتاق بازرگانی و هم معاونت اقتصادی استانداری با همکاری یکدیگر برای قراردادهای همکاری روسیه و افریقا توری در قالب یک هیئت تجاری تشکیل داده تا تفاهم‌نامه‌هایی نیز برقرار شود و متعاقب اینکه دولت با کشوری قرارداد امضا می‌کند استان یزد باید جایگاه خود را در آن پیدا کند.
فرهنگ‌سازی مهارت باید در جامعه جدی گرفته شود
استاندار یزد ضمن تشکر از دانشگاه یزد و دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد: اگر همچنان با قدرت پیش برویم در آینده دانشگاه آزاد و یزد با موفقیت بیشتری روبه‌جلو می‌رود.
فاطمی افزود: هماهنگی بین ۱۴-۱۵ دستگاه بسیار دشوار بوده و همچنین رفع گره‌های قانونی توان زیادی می‌طلبد که رئیس دانشگاه آزاد اسلامی این مهم را محقق کردند.
وی مشکل امروز را کمبود تکنسین دانست و گفت: به نظر می‌آید باید تربیت افراد تکنسین جدی گرفته شود و این طرح این خلأ را پر می‌کند و از همان ابتدا دانشجو این امکان را دارد تا در دل صنعت حضور یابد تا هم کارفرما احساس راحتی کند هم دانشگاه این فضا را داشته باشد که دانشجوی خود را به محیط کار ببرد و از فضای صرفاً نظری خارج شود. امروز دانشجو واحدهای درسی را می‌گذراند اما هیچ تخصصی ندارد درحالی‌که تنها چیزی که به درد دانشجویان می‌خورد دروس عملی است.
استاندار یزد تأکید کرد: فرهنگ‌سازی مهارت باید در جامعه صورت گیرد، قطعاً بخش خصوصی و سایر دستگاه‌ها نیز حمایت خواهند کرد. با برگزاری یک دوره از این طرح آسیب‌شناسی دقیق صورت و نواقص آن رفع گردد زیرا بحث مهارت‌آموزی از اهمیت زیادی برخوردار است.