ثبات بازار برنج چه کسانی را نگران کرده است

برنج به عنوان دومین محصول کشاورزی پرمصرف از نظر اقتصادی و سیاسی محصولی استراتژیک در ایران محسوب می‌شود و صنعت برنج نیازمند توجه و حمایت ویژه‌است.
به‌رغم وجود حساسیت‌هایی که صنعت برنج دارد، تا چندی پیش در گروه معدود محصولاتی قرارداشت که در بخش خصوصی متولی جدی نداشت و یا شاید بهتر باشد بگوییم میل و اراده‌ مصممی هم دیده نمی‌شد.
اینکه چه کسانی اجازه نقش‌آفرینی به این تشکل‌ها نمی‌دهند و مانع ایجاد تشکلی فراگیر و توانمند در صنعت برنج می‌شوند، سوالی است که پاسخ آن در مطالب منتشر شده در برخی رسانه‌ها قابل پیگیری است.
برای شفاف شدن زوایای ماجرا چند ماه به گذشته برمی‌گردیم، زمانی که جمعی از فعالان صنعت برنج در رسته‌های مختلف گردهم آمدند تا این صنعت را صاحب تشکل کنند و باتوجه به اهمیت همراهی و همکاری حلقه‌های مختلف زنجیره تولید و تأمین، انجمنی تأسیس شد که که همه حلقه‌های زنجیره تولید و تامین برنج را در برگیرد و در نهایت انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در روزهای ابتدایی سال 1402 اعلام موجودیت کرد و که از بدو تأسیس وارد فعالیت میدانی‌شد و به پشتوانه اعضای توانمند، متعهد و دلسوز، به نهادی اثرگذار در صنعت برنج ایران تبدیل‌شد.
اعضای این انجمن با ورود به بازار برنج ایرانی، واسطه‌ها و هزینه‌های سنگین واسطه‌گری را حذف و برنج را به طور مستقیم از شالیکاران خریداری و با قیمت مناسب در اختیار مصرف‌کنندگان قراردادند و این استراتژی برای کشاورز حاشیه امنیت و برای مصرف‌کننده فرصت خرید برنج مرغوب ایرانی با قیمت مناسب را به همراه داشت.
اما این اتفاق به مذاق گروهی خوش نیامد، آنها که تا پیش از این دایه‌های دلسوزتر از مادر بودند و از یک سو برای گرفتاری کشاورزان فریاد وا مصیبت سر می‌دادند و از طرفی برای مصرف‌کننده ایرانی زانوی غم بغل می‌گرفتند که چرا برنج ایرانی باید از سفره نیمی از خانواده‌های ایرانی خارج شود.
ایشان در تناقضی فاحش از دولت مطالبه حمایت از بخش خصوصی را داشتند و از طرفی مانع ایجاد تشکلی قدرتمند در صنعت برنج می‌شدند تا پشت نقاب دلسوزی در بازار اعمال نفوذ کرده و برنج را به حداقل قیمت خریداری و با حداکثر بهای ممکن عرضه‌کنند، فارغ از اینکه چه بر سر تولیدکننده و مصرف‌کننده می‌آورند.
اقدامات انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران، موجب‌شد، ماجرا به طور کلی تغییر و بازار برنج ایرانی که تا پیش از این محکوم به دلال‌سالاری بود تبدیل به بازی برد – برد شود و کشاورز بی‌دغدغه‌ انباشت محصول تولید، حلقه تأمین و توزیع با سود منطقی برنج را فرآوری و با قیمت مناسب به دست مصرف‌کننده برساند.
این اتفاق موجب شد تا حملات سودجویان علیه انجمن و اعضای آن آغاز و آنچه را که تا پیش از این به بهانه حمایت از کشاورز و مصرف‌کننده از دولت مطالبه می‌کردند، محور حملات خود قراردهند.
ایشان که تا دیروز مدعی بی‌اعتنایی دولت به سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی بودند، از انجمن و اعضای آن به دلیل ورود به بازار برنج ایرانی انتقادکردند و از آنجا که هیچ نقطه ضعفی در عملکرد انجمن وجود ندارد، بهانه‌ای بی‌اساس را دستاوزیر قرارداده و مدعی‌شدند که چرا سال گذشته و سال‌های پیشتر از آن این اقدامات انجام نگرفته‌است.
متأسفانه برخی رسانه‌ها نیز وارد بازی سودجویان شده و انتقاداتی بی‌پایه را مطرح کردند، از جمله اینکه چرا برخی شرکت‌ها که تا پیش از این واردکننده بودند، امروز در حوزه برنج ایرانی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
باید در جواب ایشان گفت مگر فعالیت اقتصادی قلمرو دارد، چه ایرادی دارد بنگاهی که تا پیش از این واردکننده بوده، امروز سرمایه خود را برای افزایش تولید و بهره‌وری برنج کشور خود هزینه کند و اینکه چرا سال‌‎های گذشته این اتفاق نیفتاده، پاسخ شفافی دارد، تا پیش از سال 1400، بازار روندی مشخص و با ثبات داشت و قیمت‌ها در نموداری منطقی حرکت می‌کردند، اما در سال 1400 منفعت‌طلبان به صورت سازمان یافته وارد بازار برنج کشور شدند و قیمت برنج ایرانی در مدتی اندک، قریب به 200 درصد رشد را تجربه‌کرد.
این اتفاق باعث شد، فعالان بازار برنج که تا پیش از این برای تأمین کسری نیاز کشور، آن هم در شرایط سخت و ناامن تحریم، از مسیر واردات اقدام می‌کردند، متوجه بازار داخلی شده و برای ممانعت از نابودی برنج ایرانی و توسعه و تثبیت این صنعت، در داخل کشور در حوزه‌های کاشت، فرآوری و توزیع برنج به طور جدی سرمایه‌گذاری کنند.
امروز شالیکاران و مصرف‌کنندگان از شرایط حاکم بر بازار برنج ایرانی رضایت کامل دارند و دولت نیز بر حمایت و تدوام این روند مهر تأیید زده و بی‌شک فرافکنی‌های معدود دلالان سودجو و رسانه‌هایی که از این بخش اقتصاد ارتزاق می‌کنند، بی‌اثر است.